Friday, August 2, 2024

Ai apo Ajo?


Pyetja e parë: A duhet të konkurrojë Imane Khelif në boksin për femra?

Përgjigja ime: Askush nuk duhet të konkurrojë në boksin për femra. As në boksin për meshkuj. Personalisht jam kundër boksit, që nuk më duket sport por shprehje e primitivitetit, e instinkteve më të ulëta të njeriut për të ushtruar pa arsye bindëse dhunë fizike kundër tjetrit. Boksi nuk duhet të ekzistojë si sport. Aq më pak nuk duhet lejuar në Lojrat Olimpike.

Pyetja e dytë: A duhet të konkurrojnë me gratë sportistët që kanë tipare mashkullore?

Përgjigja ime: Këtu ndërlikohet pak puna. Nëse e shtrojmë këtë pyetje – dhe këto ditët e fundit pas përplasjes së Imane Khelif me Anxhela Karinin ka shumë “të djathtë” “konservatorë” që kanë ngritur zërin e protestës – pra, nëse e shtrojmë këtë pyetje, duhet të pranojmë se shkencërisht ka njerëz që lindin “gabimisht” në një gjini. Domethënë ka njerëz që lindin si meshkuj por janë femra dhe, e kundërta, njerëz që lindin si femra, por janë si përbërje hormonesh, meshkuj. Është një dukuri gjenetike që ndodh dhe, ndonëse e rrallë, është në natyrën e njeriut. Deri para ndeshjes, gjeje me shumicë nga ata që mëshonin idesë se kjo nuk është natyrale (ose e pa “sanksionuar” nga Zoti); se është një trill i lëvizjes liberalo-soroiste Woke, që synon shkatërrimin e shoqërisë njerëzore; se është një nga planet e “iluminatit” për t’i detyruar fëmijët e shkollave të ndërrojnë sekset.

Pas ndeshjes, krejt papritur, të njëjtët njerëz morën tjetër drejtim. Ata e pranojnë që Imane Khelif është burrë i lindur si grua dhe se ajo është pranuar të marrë pjesë në lojrat olimpike si pjesë e konspiracionit botëror për të shkatërruar femrat, familjen, shoqërinë. Sinqerisht unë jam shumë i paqartë me këtë lloj arsyetimi, megjithëse më duket se është bërë një hap i rëndësishëm përpara në pranimin e ekzistencës së njerëzve të lindur në gjini “të gabuar”.

Përgjigja ime ndaj pyetjes është “jo?” (me pikëpyetje nga pas). Burrat duhet të konkurojnë me burrat, grate me gratë. Por, duhet përcaktuar kriteri ndarës – kush do të konsiderohet burrë, dhe kush grua? Këtu gjërat ndërlikohen pak.

Shkenca ka arritur ta përcaktojë këtë. Në vendet e zhvilluara shkenca iu vjen në ndihmë njerëzve me gjini të dyshimtë që të përcaktojnë identitetin e tyre me ndërhyrje kirurgjikale dhe kura hormonale. Aty ku dominon feja, ose mendimi i ngurtësuar, ndërhyrjet konsiderohen sakreligj, të papranueshme. Njerëzit me prirje liberale mendojnë se ata që lindin me identitet gjinor të papërcaktuar qartë, kanë të drejtë të vendosin për trupin dhe përkatësinë e tyre; ndërsa ata me prirje konservatore dhe, veçanërisht fetare (të të gjitha feve) janë të bindur që të gjithë janë të detyruar të rrijnë ashtu siç i ka krijuar Zoti dhe se prirjet për ndërrimin e gjinive janë pjesë e një konspiracioni ndërkombëtar liberal.

Për rastin në fjalë, IBA (International Boxing Association – Shoqata Ndërkombëtare e Boksit), shkon me shkencën dhe nuk i pranon sportistët me tipare gjenetike mashkullore që të marrin pjesë në veprimtaritë e grave. Imane Khelif nuk lejohet të marrë pjesë në veprimtaritë e IBA-së. Komiteti Olimpik Ndërkombëtar (IOC) është më tradicional dhe shkon me certifikatën e lindjes – nëse dikush në lindje është përcaktuar nga mjeku si femër, atëherë konsiderohet femër dhe mund të marrë pjesë në veprimtaritë e grave. Imane Khelif lejohet të marrë pjesë në Lojrat Olimpike.  

Pra unë them “jo”, burrat nuk duhet të konkurojnë me grate, por duhet përcaktuar se kush do të quhet burrë dhe kush grua. Këtë përcaktim, për mendimin tim duhet ta bëjë shkenca, jo njerëzit që flasin qesim.

Megjithatë, kjo pyetje nxjerr edhe një nënpyetje. Nëse shkenca përcakton se kush është burrë dhe kush grua në shkallë të atyre që shihen si tregues normalë për gjini të caktuara, atëherë ç’bëhet me treguesit jo-normalë? Për shembull, sportistë të caktuar kanë tregues gjenetikë të jashtëzakonshëm të cilët iu japin atyre përparësi ndaj të tjerëve. Majkëll Felps, për shembull, kishte trup të jashtëzakonshëm dhe fuqi të rralla. A duhej lejuar ai të konkurronte? Basketbollisti francez Viktor Uembanajama është 2 metra e 24 cm i gjatë. A duhet lejuar ai të luajë me të tjerët që nuk i afrohen krahut të tij në një sport ku gjatësia është element thelbësor? Basketbollistja Zhang Ziyu e Kinës është 2 metra e 20 centimetra dhe duket në fushë si një e rritur që luan me kalamajtë e kopështit. Çdo të bëhet me të? Ka shumë sportistë që i kanë treguesat fizikë të jashtëzakonshëm. Mos duhet që organizmat ndërkombëtare të vënë kufizime për ta dhe, nëqoftëse po, ç’kuptim do të kishte konkurrenca sportive?

Gjërat janë disi më të ndërlikuara nga sa duken në plan të parë, prandaj nuk është mirë të nxitohemi dhe të reagojmë me përfundime sapo shohim diçka që në një fare mënyre na përputhet ose bije ndesh me perceptimet tona të mëparshme.

Pyetja e tretë. Megjithëse përgjigjen time e kam dhënë më sipër, thjesht doja ta shtroja si pyetje pasi ka rëndësi: A duhen lejuar njerëzit të ndërrojnë gjini?  A do të donit që Imane Khelif të kishte kryer operacion gjenetik dhe të identifikohej plotësisht si burrë, apo preferoni që ai/ajo të rrijë ashtu siç është?

Shënim: Përgjigjia ime për këtë pyetje është: këtë duhet ta vendosë vetëm Imane Khelif, askush tjetër. Përgjigjen tuaj mund ta jepni në komente. Gjithashtu në komente mund të përgjigjeni edhe për një pyetje tjetër që më lindi kur po shkruaja fjalinë e fundit të këtij shkrimi: a duhet t’i drejtohemi Imane Khelif me ai apo me ajo? A mund ta përcaktoni përemrin?

“Asgjë nuk duket ashtu siç është; asgjë nuk është ashtu siç duket” – Arben Kallamata “Hijet e Muzgut”.