 |
| Kështjella e Pragës ku ndodhi Defenestrimi |
Defenestrim quhet
veprimi i hedhjes nga dritarja. Fjala rrjedh nga latinishtja (fenestra), por është
përhapur nëpërmjet çekishtes (defenestrace) për shkak të dy Defenestrimeve të
famshme të Pragës. I pari ka ndodhur në 1419, ndërsa i dyti në 1618. Të dy
veprimet janë pasuar nga luftra të gjata dhe të përgjakshme në Bohemi e më gjerë.
Defenestrimi i Dytë i Pragës, 1618, është më i famshëm.
Që prej vitit 1526 Bohemia sundohej nga Mretër Habsburgë të
cilët ishin katolikë, por tolerantë ndaj protestantëve. Veçanërisht Perandori
Roman dhe njëkohësisht mbret i Bohemisë Rudolfi II, por edhe i vëllai i tij
Matthias, i cili për një farë kohë kontrollonte Boheminë, iu kishin dhënë
fisnikëve protestantë shumë liri fetare. Por pasuesi i Matthiasit në fronin e
Bohemisë, Ferdinand i Styrias erdhi me të tjera ide. Ai e bindi Perandorin të
urdhëronte pezullimin e ndërtimit të disa kishave protestante.
Në 23 Maj 1618 katër aristokratë katolikë ishin mbledhur në
Kancelerinë e Bohemisë. Ndërkohë, fisnikët protestantë ishin organizuar nën
drejtimin e Kontit Thurn. Protestantë donin të siguroheshin që kishin qënë
fisnikët katolikë ata që e kishin bindur Perandorin të ndalonte ngritjen e
kishave protestante. Për këtë arsye ata i dërguan një letër fisnikëve katolikë
të mbledhur në Kancelarinë e Bohemisë ku kërkonin sqarim.
Katër katolikët e mbledhur në Kanceleri kërkuan një javë kohë
për t’u përgjigjur. Protestantët s’prisnin dot. Ata shkuan drejt e në Kancelari ku ishin
mbledhur fisnikët katolikë. Pasi lanë dy prej tyre të largohen, ata idetyruan
dy të tjerët të pranonin se ishin fajtorë për letrën dërguar Perandorit.
Katolikët kujtuan se do t’ia hidhnin me një arestim të përkohëshëm.
Por Konti von Thurn kishte tjetër mendje: “Ju jeni armiqtë
tanë dhe të fesë sonë dhe me letrën që i keni drejtuar Madhërisë së Tij keni
dashur të godisni gjithë subjektet protestante…jeni përpjekur t’i detyroni protestantët
të pranojnë fenë tuaj kundër dëshirave të tyre,” iu tha ai atyre. Pasta jai iu
drejtua turmës së protestantëve: “Po t’i lemë gjallë këta të dy, do të humbasim
mbështetjen e Madhërisë dhe gjithë fenë tonë…sepse prej tyre mund të presësh çdo
lloj padrejtësie.”
 |
| Sheshi i Vjetër i Qytetit, Pragë, ku u ekzekutuan 27 fisnikë protestantë |
Fill pas këtyre fjalëve ata kapën të dy fisnikët katolikë
dhe, bashkë me sekretarin e tyre, i hodhën nga dritarja e katit të tretë.
Megjithëse ranë nga 21 metra lart, asnjeri prej tyre nuk vdiq. Kjo iu dha shkas
katolikëve të pretendonin se i kishte shpëtuar një ëngjëll, ose Virgjëresha
Marie. Për të mohuar ndërhyrjen hyjnore në mbrojtje të katolikëve, protestantët
thanë se ata kishin shpëtuar ngaqë kishin rënë mbi një pirg bajgash.
 |
| Kulla e Urës prej nga u varën 20 koka të prera |
Sidoqoftë, defenestrimi nuk kaloi pa pasoja. Shumë shpejt
fisnikët protestantë dhe Habsburgët katolikë filluan të krijojnë aleanca lufte.
Ferdinandit dhe katolikëve nuk iu deshën më shumë se dy vjet për ta marrë përsëri
pushtetin në Bohemi, pas Betejës së Malit të Bardhë në 8 Nëntor, 1620. Kjo njihet
edhe si beteja e parë e Luftës Tridhjetë Vjeçare.
Më pas Praga u plaçkit dhe u masakrua. Disa muaj më vonë, njëzeteshtatë
fisnikë bohemë u ekzekutuan në Sheshin e Vjetër të Qytetit (Staro Mesto). Njëzet
prej tyreve iu prenë kokat dhe këto u ngulën çengela dhe u varën që nga Kulla e
Urës. Lufta Tridhjetë Vjeçare sapo kishte filluar.
(Shënim: Të gjitha fotot janë të mijat AK).
