Nga Sam Harris*
Prej vitesh jam përpjekur të kuptoj si është e
mundur që gati gjysma e shoqërisë amerikane adhuron ose, të paktën, mbështet
Donald Trump. Duke dashur të hedhur dritë mbi këtë mister kam folur edhe me mbështetës
të Trumpit, por ndriçimi nuk ka ardhur që nuk ka ardhur. Për shembull, një nga
të ftuarit e podkastit tim, Skot Adams e përcakton Trumpin si “mjeshtër për të
bindur njerëzit’, ndoshta më i miri që ka njohur. Mirëpo problemi është se mua
Trump më duket nga njerëzit më pak bindës që kam hasur. Sa herë e shoh kur flet
më duket sikur kam përpara një mashtrues të rëndomtë dhe injorant. Në fakt,
Trumpi e ka aq pak idenë se si e gjykojnë besueshmërinë e dikujt njerëz si unë,
saqë përpjekjet e tij për t’u dukur i besueshëm, nëse ka të tilla, e bëjnë të
duket edhe më qesharak, për të mos thënë i lajthitur. Prandaj të pretendosh se
Trump ka forcë bindëse është njëlloj sikur të thuash që ka trup elegant prej
atleti. Për mua argumente të tilla hidhen poshtë pa u shprehur mirë. E,
megjithatë, fakti që gjysma e vendit e sheh atë me sy tjetër mbetet i pamohueshëm.
Deri para disa minutash unë i isha dorëzuar idesë
që nuk do të isha kurrë në gjendje ta kuptoja përse ndodh kjo. Por tani, krejt
papritur, pikërisht në prag të zgjedhjeve të vitit 2020, zbulova se
ku qëndron forca joshëse e njerëzve si Trumpi. Krejt
papritur kuptova që atë e mbështesin pikërisht për të metat që ka, dhe jo pavarësisht
prej tyre. Këtu qëndron sekreti. Pra kam arritur të kuptoj se pikërisht ato anë
të tij që mua më duken si më të neveritshmet, janë anët që të tjerë jo vetëm
janë të gatshëm të mos i marrin parasysh, por edhe që në vetvete përbëjnë
arsyen për ta mbështetur atë. Këtë nuk kisha mundur ta perceptoja deri pak kohë më parë.
Në podkastin tim jam
marrë gjerësisht me të metat e këtij njeriu. Për mua atij i mungojnë të gjitha
virtutet për të cilat mund të gjenden fjalë në fjalor – mençuria, kurreshtja,
shpirtmadhësia, zemërgjerësia, disiplina - çfarëdo vlere pozitive që t’iu vijë
në mend, atij i mungon. Edhe ata që e mbështesin e dijnë këtë, e dijnë që ai është
symbol i babëzillëkut dhe narcisizmit, i vogëlsisë shpirtërore dhe keqdashjes –
keqdashjes së mirëfilltë. Ai është nga ata njerëz që e kanë urrejtjen të shkruar
në ballë. Eshte njeri që s’e ka për gjë t’iu kthehet e t’i baltosë njerëzit për
të cilët jo më larg se dje hiqej sikur i adhuronte. Njeri që, ndërsa kërkon me
të madhe besnikëri nga ata që i vijnë rrotull, si tipar thelbësor të vetin ka
pabesinë. Dhe të gjitha këto i shfaq hapur. Prandaj edhe e kam pasur të
pamundur ta kuptoj se çfarë e bën atë tërheqës për njerëzit.
Por më duket se më në fund e kam zgjidhur
enigmën. As vetë nuk e kuptoj përse m’u desh kaq kohë, sepse këto mendime jo
vetëm që më janë vërtitur m e kohë në kokë, por edhe i kam dëgjuar nga të tjerët.
Fakti është që vetëm tani po e arrij ta shoh si duhet se çfarë tregon piktura që
kam përpara syve. Eshtë si një nga ato tablotë magjike, ku ti e ngul shikimin
mbi një telajo të mbushur me pika në dukje pa lidhje, në një stereogram të
padeshifrueshëm dhe ku, krejt papritur, përpara syve të del një imazh i qartë tredimensional.
Imazhi i forcës tërheqëse të Trumpit mund të
kuptohet më mirë i krahasuar me mesazhet që përcjellin kundërshtarët e tij nga
e majta. Vetëm kështu mund të arrijmë ta shohim pamjen e vërtetë
tridimensionale të tij. Vetëm kështu do të arrijmë ta përfytyrojmë atë si
duhet.
Ta fillojmë me gjysmën e pikturës që ka të bëjë
me Trumpin. Diçka që Trump nuk e përcjell kurrë, dhe as që është në gjendje ta
përcjellë, është ndjenja e superioritetit moral. Këtij njeriu nuk i gjendet
asnjë hije ëngjëllore. Edhe kur i përqëndron gjithë energjinë e veta për të nxjerrë
në pah vetë-madhështinë, edhe kur kërkon t’i ulë e t’i fyejë ata që e mbështesin,
edhe kur e quan veten gjeni, në asnjë nga këto raste ai nuk arrin të përçojë
idenë se është më i mirë se ju, më i ditur, më i denjë. Sepse nuk është, dhe këtë
e dijnë të gjithë.
Ky njeri s’është gjë tjetër veçse një pirg i
llahtarshëm mëkatesh i cili, dhe kjo ka tepër rëndësi, as që kërkon të jetë më
shumë. Pikërisht për këtë arsye, për faktin që ai nuk gjykon njeri, sepse nuk është
kurrsesi në gjendje të gjykojë njeri, ai i ofron hapësirë të sigurt çdo dobësie
njerëzore, çdo hipokrizie apo ndjenje vetë-dyshuese. Ai ofron atë që asnjë
prift nuk është në gjendje ta ofrojë bindshëm – faljen e plotë të ndjenjës së turpit. Pafytyrësia
e tij vepron si një ilaç çudibërës shpirtëror. Trumpi është Krishti i trashë.
Ai është Krishti që i kap femrat nga poshtë. Ai është Krishti që ha hamburgers
sa t’i dojë kokrra e qefit. Ai është Krishti që ta vesh me grusht surratit. Ai është
Krishti që iu thotë të shporren andej nga kanë ardhur. Eshtë Krishti që s’kërkon
ndonjëherë falje.
Tani merreni këtë pamje dhe vëreni përballë
gjysmës tjetër të tablosë. Çfarë imazhi vjen nga e majta? Krejt e kundërta.
Shenjtërim i plotë, gjykim i pamëshirshëm. Ti nuk je gjëkundi. Ti je fajtor jo
vetëm për mëkatet e tua, por edhe për ato të baballarëve të tu. Ti ke në kurriz
edhe krimet e skllavërisë, edhe ato të kolonializmit. Dhe po qëllove të jesh
mashkull i bardhë heteroseksual, siç dihet mirë që janë kryesisht bërthama e mbështetësve
të Trumpit, atëherë ti s’je gjë tjetër veçse një barbar racist, homofob,
transfob dhe islamofob. Prandaj hidh poshtë statujat dhe përkule atë mut gjuri.
Kur vihen përballë këto dy imazhe krijojnë një
tablo shumë të fuqishme. Të kuptohemi, unë nuk e ve në dyshim se shumë nga ju
do ta kenë kuptuar këtë para meje, por për një arsye apo një tjetër m’u bë e
qartë vetëm sot. S’besoj se është e nevojshme të shtoj këtu që vazhdoj t’i përmbahem
plotësisht gjithçkaje që kam thënë deri tani për Trumpin. Une e konsideroj atë krejtësisht të paaftë për
detyrën, ndërsa shumë nga të metat e karakterit të tij i shoh si të rrezikshme
për shoqërinë. Unë kam bindjen që duke qënë ai që është ai e ka dëmtuar politikën
amerikane dhe e ka ulur imazhin e Amerikës në botë në atë shkallë saqë do të
duhen dhjetëvjeçarë për ta riparuar. Prandaj shpresoj sinqerisht që do ta heqim
qafe nesër. Sidoqoftë, tani besoj se kuptoj pak më mirë se përse nuk pajtohet
me mendimet e mija gati gjysma e popullsisë së vendit. Dhe kjo më bën të ndihem
më pak i hutuar dhe më pak i njëanshëm, ndoshta edhe më pak trap. Dhe ky është
padyshim progress.
Marrë nga Podkasti “Making Sense”, episodi
224, 2 Nëntor 2020
No comments:
Post a Comment