Pisllëku nuk ikën vetë

Ndodhi ajo që s’duhej të ndodhte – një forcë politike fiton zgjedhjet për herë të tretë. Për më tepër kjo forcë politike është Partia Socialiste, që mban me vete një barrë të rëndë bagazhi erëqelbur, ku kutërbimi i xhaketave dhe kasketave gjithë djerse e gjak të komunizmit ngatërrohet me xhepat e fryrë të korrupsionit, bollkat e shëmtuara dhe atletet e palara të një kryetari arrogant e cinik dhe lloj-lloj kostumesh mariftxhinjsh votë-vjedhës, votë blerës e votues-mashtrues. Dhe po të kesh parasysh atë që Mark Tuen shkruante më shumë se një shekull e ca më parë, që politikanët dhe pelenat e foshnjave duhen ndërruar sa më shpesh dhe për të njëjtën arsye, merret me mend se sa i domosdoshëm ishte shkëmbimi i roleve të aktorëve në skenën politike këtë pranverë.

Unë nuk do të merrem me pisllëkun, sepse pisllëku dihet ku dhe si është, siç edhe dihet mirëfilli që pisllëku nuk ikën vetë, por duhet pastruar. Do merrem vetëm me ata që kishin për detyrë ta pastronin, ose të paktën të drejtonin veprimin e pastrimit. Këtë detyrë këto tetë vjet të fundit e ka pasur mbi supe Partia Demokratike dhe kryetari i saj Lulzim Basha dhe nuk e kanë kryer. Ata kanë dështuar në përpjekjen e tyre për ta pastruar Shqipërinë nga pisllëku. Prandaj është logjike që Lulzim Basha të pranojë hapur se nuk ka qënë në gjendje të kryente ose të drejtonte pastrimin dhe të japë dorëheqjen.

Këto ditë dorëheqja është bërë një temë mjaft e ndjeshme, sidomos për tifozët e nxehtë të PDsë që kërcejnë menjëherë përpjetë dhe të hidhen në grykë me njëqindmijë akuza sapo iu përmend atë tabu. Arsyetimi i tyre – Basha nuk ka faj për dështimin, pasi zgjedhjet u manipuluan nga Rama. Pra sipas tyre përgjegjësinë që Rama merr mandatin e tretë e ka vetëm Rama, ndërsa Basha i duhet PDsë tani që të drejtojë sulmin tjetër për demaskimin e manipulimit të zgjedhjeve. Vetë Bashës duket se i ka ardhur pas oreksit ky arsyetim, sepse nuk vonoi të dalë me parrullën: Beteja sapo ka nisur, duke lënë të kuptojë që tani tifozeria e tij duhet të mobilizohet për ta ndjekur atë në aventura të reja pa bereqet.

Në fakt beteja sapo ka përfunduar dhe Basha është ai që e ka humbur. Para se të përveshë mëngët për të nisur një betejë tjetër që në të gjitha gjasat do ta humbasë, ai do të bënte gjënë më dinjitoze, që është pranimi i humbjes dhe marrja përsipër e përgjegjësive. Pra, të pranojë që ka humbur dy zgjedhje të përgjithshme; që ka dështuar plotësisht me strategjinë e daljes nga parlamenti, duke i lënë dorë të lirë Ramës të kontrollojë për një kohë të gjatë pa kokëçarje organin ligjvënës të vendit; që ka dalë bllof në mënyrë të pajustifikueshme me strategjinë e çadrës; që u fut qorrazi dhe pa qënë nevoja në lojën për mbrojtjen e Teatrit Kombëtar, prej nga doli si rruar-qethur; dhe që ka gabuar rëndë dhe me pasoja të rënda në vendimin për bojkotimin e zgjedhjeve vendore.

Vetëm njëri nga këto gabime të kaluara do t’i kishin mjaftuar një partie të vërtetë demokratike që të kërkonte dorëheqjen e kryetarit të saj. Por në Shqipëri nuk operohet me dorëheqje dhe këtu është një problem tjetër i Bashës dhe i PDsë, të cilën është e nevojshme ta kuptojnë mirë edhe drejtuesit e PDsë edhe tifozeria e saj. (Fjalën ‘tifozeri’ e përdor qëllimisht duke iu referuar jo të gjithë anëtarëve dhe simpatizantëve të PDsë, por vetëm asaj pjese që ndjek verbërisht njërin apo tjetrin drejtues pa arritur të analizojë asnjë veprim dhe pa u përpjekur të arsyetojë se cilat veprime janë vërtet në të mirë të një partie dhe një shoqërie demokratike).

Nëse Lulëzim Bashës i ka mbetur një shteg i vetëm largimi me nder nga kryetarllëku i PDsë, ky është dorëheqja duke marrë përsipër, si veprim të fundit politik, riorganizmin e Partisë dhe krijimin e një klime për funksionim demokratik e modern brenda saj për të zgjedhur kryetarin e rradhës. Pra, në vend që të shkojë kot energjitë e veta, të partisë dhe të simpantizantëve të vet në përpjekje për të justifikuar dështimin e rradhës, ai do t’i sillte një shërbim me vlera gjithë vendit dhe partisë së tij duke e riorganizuar atë gjatë periudhës së dorëheqjes. PD ka nevojë të ndërrojë misionin dhe funksionin e saj, përndryshe nuk e pastron dot kurrë pisllëkun e Edi Ramës dhe të socialistëve.

Nga ana strategjike, PD mund ta luftojë të keqen duke i vënë përballë të mirën, dhe jo një të keqe më të vogël siç është përpjekur të bëjë deri tani. Kjo do të thotë që alternativa e korrupsionit, e diktatit, e mendësive komuniste nuk është një korrupsion më i vogël, diktati më i butë, apo mendësia komuniste më e moderuar (e paraqitur si antikomuniste), por janë ndershmëria dhe ligji, janë marrëdhëniet e hapura demokratike, është vizioni për të ecur përpara me këndvështrimin e shekullit të 21.

Basha dhe PD i dolën përballë PS në këto zgjedhje jo me ndonjë program të dallueshëm dhe bindshëm ekonomiko-shoqëror, por kryesisht me parrullën e luftës kundër korrupsionit. Por dështuan sepse, ndër të tjera, korrupsionin nuk mund ta luftosh në aleancë me një forcë politike të superkorruptuar si LSI, e drejtuar nga një çift matrimonial politikanësh të korruptuar. Sado i pastër dhe i panjollosur të paraqitej Basha vetë në këtë betejë, aleanca me LSInë i hidhte atij sipër rrobën e qelbur të korrupsionit duke ia bërë të pamundur përpjekjen për t’iu mbushur mendjen zgjedhësve. Njerëzit nuk janë të bindur që po të merrte pushtetin PD e Bashës dhe LSI e Metës do të përvishnin mëngët për të luftuar korrupsionin. Meta dhe e shoqja nuk mund të luftojë korrupsionin, sepse nuk mund të luftojnë vetveten. Aleanca me ta është një tjetër dështim i politikës së Bashës.

Basha dhe PD flasin sot kundër vjedhjes së votës, kundra dhjetra-mijë votave të pavlefshme. Por njerëzit e kanë të vështirë të pranojnë që po të ishte Basha në pushtet nuk do të bënte të njëjtën gjë, sepse edhe vetë PD e ka një njollë manipulimi votash, të cilën Basha nuk ka marrë asnjëherë mundimin ta pastrojë, ose të paktën nuk ka dhënë asnjë shenjë distancimi prej saj. Vetë Basha është vënë në krye të PDsë me procese të dyshimta votimi, gjë që ka shkaktuar largimin nga partia të shumë prej ish-veprimtarëve të saj, të cilët e kanë ndjerë që i kanë pasur të mbyllura shtigjet e konkurrimit të ndershëm.

Që t’i mbushë mendjen njerëzve se vërtet lufton manipulimin e votave, nga Basha dhe PD pritet të fillojnë ta luftojnë atë brenda vetes. Ai duhet të thërrasë dhe të rimbledhë të gjithë të larguarit dhe të krijojë kushte për një konkurim të hapur, të pastër, model për postin e kryetarit të PD. Vetëm kështu mund të dilet para shqiptarëve duke thënë: Ja si i bëjmë ne zgjedhjet brenda Partisë. Kështu duam t’i bëjmë edhe zgjedhjet e përgjithshme. Këto janë standartet tona.  Ne nuk kemi standartet e njeriut të fortë që dikton gjithçka në parti dhe në shtet. Nuk kemi as standartet e një partie që drejtohet nga një çift burrë e grua, që ia kalojnë kryesinë e partisë njëri-tjetrit sikur ta kenë pronë (që në fakt e kanë).

I vetmi shans për Bashën që të largohet i nderuar është nëse ai arrin të lerë pas një PD e cila të ketë hequr dorë nga mendësia komuniste e luftës së klasave dhe e kapjes pas parrullave boshe që s’i mbushin më mendjen asnjë nejriu. Pozicionimit të PDsë si një parti ‘e djathtë‘ në kuptimin që lufton ‘të majtët’ domethënë komunistët, nuk i ka mbetur pikë kuptimi. Së pari, PS, pavarësisht nga emri, nuk është parti e majtë. PS është sot partia e oligarkëve, e një grupi të vogël njerëzish super të fuqishëm ekonomikisht, që ka në krye një njeri që mbështetet mbi supet dhe xhepat e këtyre njerëzve të fuqishëm dhe që nuk i lënë asnjë hapësirë biznesit të vogël dhe atij të mesëm, le më pastaj fukarait. Eshtë më se e vërtetë që PS mban rreth vetes disa figura të qelbura të komunizmit si Gramoz Ruci dhe enveristë të tjerë të vegjël që vazhdojnë t’i mbajnë erë me nostalgji fustaneve të Nexhmije Hoxhës, por kjo është thjesht nga ato kockat që ata ia hedhin PDsë për ta hutuar, që të ketë ku të lehë, dhe që njëkohësisht i ruan PSsë një numër të caktuar votash fanatikësh që edhe pas tridhjetë vjetësh nuk e kanë marrë vesh që komunizmi ka marrë fund. Nëse mund të përcaktohet në terma ideologjikë, PS e Ramës nuk është as parti komuniste, as parti socialiste. Më së shumti ajo mund të jetë parti fashiste. Në këtë kuptim, PD duhet ta kuptojë që fashizmi nuk luftohet duke i dalë më djathtas, duke u bërë edhe më fashist. As duke i dalë majtas. Fashizmi luftohet me të kundërtën e vet, me demokracinë. PD duhet thjesht t’i qëndrojë besnike emërtimit të vet dhe të ndjekë parimet e saj që në krijim – të jetë parti demokratike, e demokratizuar vetë dhe që kërkon demokratizimin e vendit.

Të gjithë jemi të vetëdijshëm se gjendja politike në vend sot është shumë e keqe dhe aspak premtuese për të ardhmen e vendit. Regjimi i Ramës rrezikon të kthehet në një diktaturë afatgjatë dhe përpjekja për ta hedhur atë, duke marrë parasysh manipulimet që ai bën, mgjan e vështirë për t’u realizuar. Por nuk është e pamundur. Të mos harrojmë se si arriti PD të sigurojë mbështetjen e shqiptarëve në vitin 1992, duke kthyer përmbys rezultatin e zgjedhjeve të një viti më parë dhe duke hedhur poshtë një parti që kishte pesëdhjetë vjet që sundonte me metodat më të ndyra të mundshme. Ajo mrekulli u arrit vetëm në saje të një rruge të re që u propozua, të një alternative moderne, krejt të ndryshme, të një mendësie shumë më të përparuar që u përqafua me enthusiazëm nga një shumicë e ndjeshme e popullit, aq sa ishte e pamundur ta manipuloje. PD dhe shqiptarët i kanë forcat që ta arrijnë përsëri një gjë të tillë. Por, si forca e vetme politike që iu jep shpresë shqiptarëve, PD ka nevojë që paraprakisht të ripërtërijë vetveten.