Bisedë në studio 13

Incident Diplomatik me Brunein

Drejtuesi i Emisionit: Të nderuar teleshikues, mirëse-erdhët në bisedën tone të rradhës. Sot do të flasim rreth performancës së diplomacisë shqiptare në lidhje me incidentin e caktimit të ambasadorit, ose më saktë, ambasadorëve tanë në Sulltanatin e Bruneit. Kemi ftuar në studio përfaqësues nga tre hallkat qeveritare që lidhen drejtpërdrejt me emërimin e ambasadorëve, zotin Gjindar Dushku nga Ministria e Punëve të Jashtëme, Zotin Erlind Plepi nga Kryeministria dhe zotin Rrami Shtupa nga Presidenca. Të nderuar zotërinj, mirë se vini.

Të tre të ftuarit (njëzëri) – Mirëse iu gjetëm.

Drejtuesi - Doja ta filloja me ju, zoti Dushku, për të na përshkruar pak incidentin diplomatik me ambasadorët tanë në Brunei.
Erlind Plepi (MPJ) – Ç’të them unë. Fill pas vendosjes së marrëdhënieve diplomatike midis Republikës së Shqipërisë dhe mbretërisë Kombi i Bruneit, Strehë e Paqes, sepse kështu quhet zyrtarisht, por ne për shkurt duhet t’i referohemi thjesht me emrin Brunei, meqë mund t’ia lejojmë vetes këtë sepse jemi në një mjedis jo shumë diplomatik, dhe për këtë duhet të na falë përfaqësuesi legjitim i Kombit të Bruneit, Strehë e Paqes këtu në Tiranë, pra fill pas vendosjes së marrëdhënieve diplomatike me Brunein ne iu vumë punës për zgjedhjen dhe propozimin e një ambasadorit.
Drejtuesi – Keni ndonjë komision të posaçëm në Ministrinë e Punëve të Jashtëme që merret  me përzgjedhjen e kandidatëve?
Plepi – Në fakt komisioni…
Rrami Shtupa (Presidencë) (e ndërpret) – Po ç’komision, o’, komision thotë. Ministri bën propozime për nja dy-tre vetë aty ku e ka interesin ai, megjithëse është i sigurt se s’ka për t’ia varur njeri, pasi ata i cakton Kryeministri.
Drejtuesi - Është e vërtetë kjo, zoti Dushku?
Gjindar Dushku (Kryeministri) – Hm, si të them. Kryeministri ka kopetencën që t’i propozojë Presidencës, por këta të Presidencës na sjellin gjithmonë shqetësime.
Shtupa – Po ç’të mos iu sjellim shqetësime. Ju vajtët dhe na propozuar për ambassador në Sulltanatin e Bruneit, një vend me predominancë Muslimanësh Suni, një ortodoks, Kristaq Vërnickën. Ku ta çonim ne Vërnickën? Sapo ia dërguam emrin për miratim përfaqësuesit të Bruneit këtu, ai u hodh përpjetë.
Erlind – Nuk u hodh përpjetë. Vetëm sa u shpreh në mënyrë të butë duke sugjeruar se do të ishte mirë që përfaqësuesi i Shqipërisë, një vend me shumicën e popullsisë muslimane, në Sulltanatin e Bruneit, një vend musliman, të jetë musliman. Një sugjerim bëri.
Shtupa – Epo në diplomaci sugjerime bëhen, por kuptohen si urdhëra. Ne nuk mund të çonim në Bandar Seri Begavan një të krishtrë. Prandaj e kthyem mbrapsht për rishikim kandidaturën e Vërnickës, megjithë respektin që kemi për të.
Dushku – Po Kiço Vërnicka ishte kandidaturë e përsosur. Ai është një diplomat i shquar karriere, që ka qënë ambasador në disa vende. Veç kësaj, ai u tregua i gatshëm të konvertohej në islam, mjafton që ta linim të shkonte.
Shtupa – S’kemi përse të dërgojmë të konvertuar, kur kemi muslimanë safi me bollëk.
Plepi – Po, me bollëk, prandaj na ndodhi ashtu si na ndodhi me kandidatin e dytë.
Drejtuesi– Pse, çfarë ndodhi me kandidatin e dytë?
Plepi – Kandidatin e dytë e zgjodhëm musliman safi – Hajdar Hoxhën.
Shtupa – Edhe ne kështu menduam, prandaj e miratuam.
Drejtuesi – Menduat? Pse, ç’ndodhi pastaj? Mos iu doli që ky ishte konvertuar në i krishterë?
Dushku – Prit ti, se ta shpjegoj unë. Përfaqësuesi i Sulltanatit të Bruneit ra dakort. I dhame zotit Hoxha ca mësime elementare në gjuhën Malai, megjithëse ai e flet rrjedhshëm anglishten, që është gjuha e dytë zyrtare e Bruneit, dhe e nisëm. Ne thamë se çdo gjë do të shkonte mirë; Zoti Hajdar mbërriti në Bandar Seri Bagawan, gjeti një goxha vend për të hapur ambasadën dhe residencën, dhe u bë gati të paraqiste letrat kredenciale. Këtu plasi skandali. Ditën e paraqitjes së letrave kredenciale... Le ta vazhdojë ky i Ministrisë historinë se mua më vjen zorr ta them.
Plepi – S’ka ndonjë gjë për të të ardhur zorr. Hajdari vajti në pallatin sulltanor dhe po priste ta thërrisnin në audiencë me Madhërinë e Tij Paduka Seri Baginda Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah, kur i erdhën dy punonjës të shërbimit të fshehtë sulltanor dhe i kërkuan provë që ishte musliman.
Drejtuesi – Çfarë provë, s’mjaftonte emri Hajdar dhe mbiemri Hoxha?
Plepi – Me sa duket jo. Ne shqiptarëve na ka dalë nami i keq për fallsifikime, prandaj ata kërkuan provë përpara se ta paraqisnin te Sulltani. S’iu vë dot faj. S’mund të paraqesësh te Sulltani si musliman një që s’është musliman.
Drejtuesi – Po zoti Hoxha është musliman, apo jo?
Plepi – Me letra po. Teknikisht jo. Autoritetet e Bruneit i kërkuan ta nxirrte.
Drejtuesi – Ta nxirrte? Çfarë t ënxirrte? Dokumentin?
Plepi – Jo. Ka ikur koha e dokumentave. I kërkuan ta nxirrte atë…
Drejtuesi – Po kë, se na vdiqe? Çfarë duhet të nxirrte?
Plepi – Atë pra, provën që ishte bërë synet.
Drejtuesi – Aaaah! Po si u bë. E nxorri Hajdari i madh të voglin?
Plepi – Zoti Hoxha refuzoi ta nxirrte, dhe e quajti kërkesën “incident diplomatik”. Po si duket ata zotërinjtë e shërbimit të fshehtë sulltanor s’para e vrasin mendjen për incidente diplomatike. Njëri e kapi Hajdarin për sqetullash, ndërsa tjetri i uli pantallonat. Doli që muslimani që kishim dërguar ne nuk ishte bërë synet. Na e nisën mbrapsht pako postale. Siç na tha Hajdari kur u kthye, ata kishin pasur edhe një mendje që t’ia prenë fare nga inati. Por pastaj e kishin lënë atë punë.
Shtupa – Ky incident na ka vënë në siklet të madh diplomatik jo vetëm me Sulltanatin e Bruneit por me të gjithë vendet muslimane. Tani në çdo moment ata mund t’iu kërkojnë ambasadorëve tanë provën e synetllëkut.
Plepi – Edhe Izraeli.
Shtupa – Natyrisht që edhe Izraeli.
Drejtuesi – Po si i bëhet, në këtë rast?
Dushku – S’kemi ç’bëjmë. Thirrëm urgjent të kthehen në atdhe të gjithë ambasadorët nga 56 vendet muslimane me të cilat kemi marrëdhënie diplomatike dhe nga Izraeli. I mblodhëm në Kryeministri dhe ua bëmë të qartë: Ose bëhuni synet, ose s’ka më ambasadë.
Drejtuesi – Dhe a pranuan ambasadorët?
Plepi – Oj të pranuar. Çudia më e madhe ishte që asnjeri nuk ishte bërë synet. Të gjithë muslimanë, asnjeri synet. Veç të shikoje Ministrinë pas tre ditësh – u mbush me ambassadorë me fustane të gjata.
Dushku – Këtu s’ka asgjë për të qeshur. Procedura është tepër e dhimbshme, veçanërisht kur bëhet në moshë të madhe. Sa më i moshuar të jesh, aq më shumë kohë duhet për ta marrë veten. Nga ana tjetër, ne s’mund t’i linim në shtëpi pa kufizim.  
Shtupa – Brrrrr!
Plepi – Tani në Ministri ka plasur synetllëku në masë. Të gjithë ata që ëndërrojnë të shkojnë në ambasada, bëhen synet. Edhe të krishterët. ‘Ku i dihet,’ thonë. ‘Përderisa është kriter, le ta kemi edhe këtë në rezyme, pasi na jep përparësi ndaj të tjerëve’.
Drejtuesi – Të nderuar teleshikues, jemi të detyruar ta ndërpresim këtu emisionin për disa spote propagandistike. Ju lutem qëndroni me ne, pasi vazhdimi do të jetë po kaq, ndoshta edhe më interesant.
(Vijon)